Wie zorgt er voor opa als hij ziek wordt?
De zorg voor een steeds grotere groep ouderen in onze provincie staat onder druk.
Ouderen wonen steeds langer thuis, maar dat gaat niet zonder problemen. Vaak hebben ze meerdere chronische kwalen, zoals diabetes en dementie, waardoor ze veel zorg nodig hebben. Jos Verkuyl, specialist voor ouderen in het Martini Ziekenhuis: 'Dat is de groep die in de knel begint te raken. Waarbij huisartsen en thuiszorgorganisaties de zorg niet meer zo goed kunnen bieden.' Ziekenhuis in en uit Het probleem ontstaat vaak als een zelfstandig wonende oudere acuut in de problemen komt door bijvoorbeeld een val, een infectie of een mantelzorger die het niet meer aan kan. Deze ouderen belanden nogal eens op de spoedeisende hulp, maar dat is uiteindelijk geen oplossing. Verkuyl: 'Op de spoed moet je goed nadenken: zijn ze echt ziek met een behandelbare kwaal of gaat het meer om een acuut zorgprobleem?' Als er medisch niets meer te behandelen valt, moeten de ouderen daar weg. En dan? Voor dit soort situaties zijn de eerste lijns-verblijfbedden in het leven geroepen. Dit zijn kamers in verzorgingshuizen voor als het thuis even niet meer gaat of als iemand na de ziekenhuisopname zich nog niet zelf kan redden. Huisartsen kunnen mensen hiernaar verwijzen. Maar de druk op die bedden is te groot. Zo mag Oosterlengte van de zorgverzekeraars 1,2 miljoen aan deze bedden uitgeven, maar de zorginstelling verwacht daar 250.000 euro overheen te gaan. Directeur Hennie Sanders: 'We zien dat vanaf 2017 de druk enorm groot is geworden. We hebben constant twintig tot dertig bedden bezet en nog steeds vraag. Het loopt vast.' Ook Dignis verwacht dit jaar niet genoeg te hebben aan het budget van de zorgverzekeraars. Als er niet meer geld bijkomt komt er een opnamestop, want de zorginstelling is niet van plan de zorg zelf te betalen. Ver weg van huis Oosterlengte heeft al regelmatig mensen moeten afwijzen. Een ander gevolg is dat ouderen niet in een verzorgingshuis dichtbij terecht kunnen. Ze komen in een vreemde omgeving terecht en familie moet langer reizen. Hennie Sanders: 'Er wordt natuurlijk net zo lang gezocht totdat er een oplossing is, maar dat kan dan wel ver van je huis zijn.' Eindeloos lang bellen Huisartsen – met name in de stad Groningen – herkennen de druk op de bedden. Trudy Oldenhuis van de Huisartsenkring Groningen: 'Ik hoor van veel huisartsen in de stad dat ze urenlang moeten bellen voor een plekje. Het is niet gek als assistenten er een hele dag mee bezig zijn.' De bedden zijn volgens Oldenhuis vaak bezet met patiënten die er door specialisten uit het ziekenhuis zijn geplaatst. 'Het is voor ons sneller om mensen naar de eerste hulp te sturen en via die weg een indicatie te krijgen dan zelf zo'n bed te regelen. En dat was nou juist niet de bedoeling.' Ze schetst het voorbeeld van een oudere met een urineweginfectie die zelfstandig woont. Door de infectie loopt hij moeilijk en raakt verward. Dan is een tijdelijke opname nodig, zodat hij van de infectie kan herstellen. Zo iemand kan zichzelf daarna wel weer thuis redden. Maar in de praktijk lukt het dus maar moeilijk om zo'n plek te vinden, aldus Oldenhuis. Wat zegt verzekeraar? Menzis -de grootste zorgverzekeraar in het Noorden- bevestigt dat de vraag zo groot is dat 'het wel knelt'. Volgens Product Expert Healthcare Eliane Schuurman is er inderdaad niet altijd een bed in de directe omgeving beschikbaar. 'Dan moeten ze bijvoorbeeld buiten de stad worden geplaatst.' Toch klopt het volgens haar niet dat Menzis te weinig zorg inkoopt. Het probleem zou zijn dat veel ouderen onterecht op de tijdelijke bedden worden geplaatst. Die horen eigenlijk thuis in het verpleeghuis, omdat ze helemaal niet meer terug kunnen naar huis. Maar omdat zo'n indicatie zes weken duurt belanden ze volgens Schuurman vaak eerst op zo'n plek. Dat moet anders. 'We willen dat mensen op de juiste plek belanden, zodat ze ook de juiste zorg krijgen.' Oplossing? Menzis en de zorginstellingen zijn in overleg over de inkoop door de verzekeraar. Schuurman: 'Er zit ook fluctuatie in de cijfers. Voorlopig is extra contracteren niet aan de orde.' Oosterlengte en Dignis rekenen wel op extra geld. Maar volgens Oosterlengte-directeur Hennie Sanders moet vooral de thuiszorg worden uitgebreid. 'Er zijn gesprekken gaande om te kijken hoe we in de thuiszorg meer kunnen doen, om te voorkomen dat mensen naar het ziekenhuis gaan.'
