Slecht ter been? Dit kunt u doen om (fatale) vallen te voorkomen
dit artikel en FILMPJE van de NOS verscheen vorige week:
De 87-jarige mevrouw Roos uit Bussum kan erover meepraten: ze viel vroeger geregeld. "Zelfs tijdens het stilstaan kon ik opeens op de grond vallen. En ik was niet duizelig en heb geen evenwichtsstoornis."
Ze is niet de enige. Valpartijen zijn een groeiend probleem in Nederland, met steeds vaker fatale gevolgen. In vijf jaar tijd is het aantal doden door om te vallen met 60 procent gestegen: vorig jaar kwamen er 3884 mensen door om het leven.
Saskia Kloet van VeiligheidNL wijst op twee hoofdoorzaken. Mensen worden steeds ouder en daardoor stijgt de kans op valpartijen met ernstige gevolgen. En ouderen gebruiken op steeds jongere leeftijd meer medicatie, met extra risico's tot gevolg.
"Van bepaalde type medicijnen word je minder scherp, zeker als je 's nachts bijvoorbeeld uit bed moet naar de wc", zegt Kloet in het NOS Radio 1 Journaal. Dat mensen steeds inactiever leven, is volgens Kloet ook niet bevorderlijk voor de zogenoemde valbestendigheid.
Wat valt ertegen te doen?
"De huisarts zei tegen mij: jij valt te veel, ga naar het ziekenhuis voor controle." Zo kwam mevrouw Roos uiteindelijk bij een fysiotherapeut terecht. Die zag dat ze te ver naar voren leunde en daardoor snel om kan kukelen.
Ook kreeg Roos een aantal richtlijnen om valpartijen te voorkomen en volgde ze een speciaal oefenprogramma.
Tips om vallen te vermijden
- Voldoende bewegen, met extra aandacht voor balans, spierkracht en mobiliteit.
- Zorg voor goed zicht, laat bijvoorbeeld je ogen controleren.
- Neem extra vitamine D, dat zorgt voor sterkere botten. Je krijgt deze vitamine uit zonlicht en supplementen.
- Pas woning of inboedel aan. Denk aan extra verlichting of een anti-sliplaag onder een vloerkleed.
- Laat zo min mogelijk spullen rondslingeren, vooral op gevaarlijke plekken als de trap.
- Bouw risicovolle medicatie zoveel mogelijk af - mocht dat mogelijk zijn.
Kloet vindt dat er nog te weinig aandacht is voor de valrisico's bij bepaalde medicijnen. Apothekers of artsen moeten er volgens haar beter rekening mee houden bij het voorschrijven of uitgeven van een kuur. "Kan het minder? En als het echt niet anders kan, dan is het slim om patiënten door te verwijzen naar valpreventietraining."
Op de website van de stichting staan nog meer handvatten om de risico's te beperken. Kloet benadrukt: "Als je bang bent om te vallen, dan is het verstandig aan de bel te trekken. Want we weten dat ouderen graag langer zelfstandig thuis willen wonen."
Therapie helpt
Een gezondheidswetenschapper concludeerde vorig jaar dat therapie tegen val-angst een effectief middel is. Ouderen die zulke behandelingen volgden, gingen beduidend minder vaak onderuit dan andere kwetsbare senioren.
Ook mevrouw Roos merkt de voordelen van haar training. Ze voelt zich zelfverzekerder en neemt minder risico's. "Ik val eigenlijk helemaal niet meer", merkt ze op. "Even afkloppen."
